120 lat ogrodnictwa działkowego i najstarszy ogród
120 LAT OGRODNICTWA DZIAŁKOWEGO – KRÓTKA HISTORIA 1 lipca 2017 r. W Rodzinnym Ogrodzie Działkowym im. Powstańców Wielkopolskich w Koźminie Wielkopolskim zainaugurowane zostały obchody jubileuszu 120-lecia ruchu ogrodnictwa działkowego na ziemiach polskich. Wybór miejsca uroczystości został wybrany ze względu na to, że jest to najstarszy ogród działkowy w Polsce i Europie, który w tym roku obchodzi 193-lecie powstania. Ale ze względu na to, że wtedy jeszcze nie nazywano go pracowniczym czy rodzinnym ogrodem, za początek ruchu ogrodniczego w Polsce uważa się rok 1897. 1987 Rodzinny Ogród Działkowy „Kąpiele Słoneczne” z Grudziądza był pierwszym odnotowanym zespołem ogrodów działkowych. Dlatego też uznaje się go za prekursora zorganizowanego ruchu ogrodniczego w Polsce. Geneza nazwy Ogrodu „Kąpiele słoneczne” kryje się w metodach leczniczych, propagowanych przez jego założyciela, doktora Jana Jalkowskiego. Członkowie powołanego przez niego „Towarzystwa naturalnego stylu życia” uprawiali gimnastykę, treningi, brali kąpiele w specjalnie przygotowanych wannach napełnionych mułem torfowym, nagrzanym promieniami słońca (cyt. z kronik ogrodu). Od tej pory idea ruchu działkowego wpisała się w myśl przewodnią przedsiębiorców, którzy oprócz fabrycznych i górniczych kolonii mieszkalnych budowali dla swoich robotników działki ogrodowe. 1901 Towarzystwa Ogrodów i Osiedli Działkowych. Niestety niewiele wiemy o terenach, na których je zlokalizowano oraz jaką funkcję pełniły wcześniej. Nie można wykluczyć, że jest więcej ogrodów działkowych założonych na obszarze dawnych mieszczańskich dzierżawnych działek. Trudno również jednoznacznie powiedzieć czy tereny tych działek ewaluowały w stronę współczesnych ROD. 1906 Mimo wcześniej cytowanych informacji o uznaniu Ogrodu w Grudziądzu za prekursora ogrodnictwa w Polsce znalazłam sprzeczną informację na ten temat. W archiwum Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej znajduje się broszura, napisana przez Władysława Lubawę pt.: „Historia ogrodów działkowych w Polsce: z okazji dziesięciolecia Związku Towarzystw Ogrodów Działkowych, Przydomowych, Małych Osiedli i Hodowli Drobnego Inwentarza Rzeczpospolitej Polskiej” wydana w 1939r. Można w niej wyczytać, że: „W roku 1906 powstał pierwszy ogród działkowy w Poznaniu (obecnie im. Karola Marcinkowskiego) i prawie jednocześnie powstały ogrody działkowe w Gnieźnie ( również im. Karola Marcinkowskiego), w Bydgoszczy (ogród działkowy „Jedność”), w Grudziądzu, Toruniu i w Warszawie. Jako ważny i zasadniczy przyczynek do historii ogrodów działkowych w Polsce należy wymienić ogród działkowy w Pleszewie, założony na gruntach kościelnych przez ks. Prałata Niesiołowskiego w 1924r.”Autor broszury uważał, że jeśli chcielibyśmy przekazać faktyczny i historyczny stan rozwoju ogrodów działkowych w Polsce to powinniśmy się cofnąć do czasów zaborów. W byłym Królestwie Kongresowym Rosja sprzeciwiała się wszelkim inicjatywom polskim dlatego istniał tam tylko jeden Ogród – założony w 1907r. w Warszawie (obecny ROD im. „Obrońców Pokoju” przy Al. Niepodległości). W Małopolsce ogrodów w ogóle nie było, a w Krakowie utworzono jedynie tzw. ogród jordanowski dla dzieci. Za to w byłej dzielnicy pruskiej – za czasów zaborów, powstało bardzo dużo ogrodów: 1. Województwo Poznańskie: a. Poznań – Ogród Działkowy im. K. Marcinkowskiego założony w 1906r, oraz Ogród Działkowy „Zacisze” założony w 1909r i zlikwidowany w 1929r, b. Gniezno – Ogród Działkowy im. K. Marcinkowskiego założony w 1907r, c. Bydgoszcz – Ogród Działkowy „Jedność” założony w 1910r, d. Pleszew – Ogród Działkowy założony przez ks. Prałata Niesiołowskiego w 1924r. 2. Województwo Śląskie:a. Chorzów – Stowarzyszenie Przyjaciół Ogródków założone w 1905r oraz Polskie Stowarzyszenie Ogrodów Działkowych im. Karola Miarki założone w 1910r,b. Katowice – Ogrody Działkowe założone w 1909r.c. Giszowiec – Ogrody Działkowe założone w 1911r.3. Województwo Pomorskie:a. Grudziądz – Ogród „Kąpiele Słoneczne” założony w 1906rb. Toruń – Ogród Działkowy im. Mikołaja Kopernika założony w 1917r. Nie jest wykluczone, że poza wyżej wymienionymi Ogrodami istniały jeszcze pojedyncze, mnie znane Ogrody, które jednakże nie są nigdzie w statystyce wymienione. 2 MAJA / 21 PAŹDZIERNIKA Inicjatorem zrzeszania się ogrodów w jeden Związek było miasto Poznań, gdzie 3 maja 1927 odbył się Ogólnopolski Zjazd, finansowany przez Ministerstwo Opieki Społecznej. A 21 października 1927r. powołano Ogólnopolski Związek Towarzystw Działkowych. Miesiąc później przyjęto statut organizacji. Rok wcześniej w Luksemburgu zostało utworzone Międzynarodowe Biuro Ogrodów Działkowych i Rodzinnych, do którego przyłączył się również i Polski Związek. W tym okresie powstała znaczna część polskich ogro dów działkowych. Członkowie towarzystw działkowców objeżdżali miasta i miasteczka, propagując sw oją inicjatywę. Ukazał się pierwszy numer czasopisma „Mój Ogródek”, który w wielu egzemplarzach został bezpłatnie rozesłany w celach propagandowych. Nagle zaczęło zgłaszać się tak dużo chętnych osób na działki, że Towarzystwo zmuszone było zwrócić się do Zarządu Miejskiego o wydzierżawienie kolejnych terenów. Dzięki przychylności Zarządu następuje nowy podział terenu, a liczba działek znacznie się zwiększyła. Komitet Organizacyjny Związku Towarzystw Ogrodów Działkowych, zdjęcie z 3 maja 1927r. W I rzędzie stoją od lewej: Podreferendarz – Władysław Lubawy Naczelnik – Stefan Wilczyński J.eksc.Ks. Biskup Dymek Śp. Kochanowski W II rzędzie od lewej: Pp.śp. Inspektor Ogrodów Miejskich p. Janicki Dyrektor Ogrodów Miejskich – Władysław Marciniec Rewizor – p. Bąkowski Pierwszy skarbnik Związku – Kazimierz Jaszcz Fot. z broszury autorstwa W. Lubawy: ”Historia ogrodów działkowych w Polsce” wyd. 1939r. 1929 Dzięki subwencji Wojewódzkiego Wydziału Pracy i Opieki w Poznaniu – z Funduszów Ministerstwa Opieki Społecznej na terenie poznańskich ogrodów zorganizowano pierwsze półkolonie wakacyjne dla dzieci, również „niedziałkowców”. W październiku Związek wystosował pismo do Dyrekcji Kolei Państwowych o przydział terenów kolejowych na cele ogrodów działkowych dla pracowników kolejowych. Członkowie Związku brali też udział w otwarciu wystawy eksponatów działkowców Towarzystwa Ogródków Robotniczych w Warszawie i wysłali instruktora Związku do Lublina na działalność propagandową, w wyniku której utworzony został tam Komitet Organizacyjny. 1935 W Poznaniu odbył się V Międzynarodowy Kongres Ogrodów Działkowych z udziałem 10 państw europejskich. Przyjęto wówczas uchwały dotyczące ogrodów dla bezrobotnych, ustawodawstwa, spółdzielni kredytowych i osiedli robotniczych. W tym samym roku odbył się Wszechpolski Kongres Delegatów Ogrodów Działkowych w Poznaniu, na którym powołano nowe władze oraz utworzono Inspektorat Główny z 17 instruktorami ogrodniczymi w województwach: do planowania, udzielania pomocy działkowcom, organizowania kursów czy zaopatrzenia w nasiona i nawozy.Z najważniejszych prac V Kongresu należy wymienić: – przeniesienie Związku Towarzystw Ogrodów i Osiedli Działkowych z Poznania do Warszawy,- przyjęcie Statutu dla Centralnego Związku Towarzystw Ogrodów i Osiedli Działkowych, – uchwalenie programu prac na rok 1937/38 i 1938/39 1936 Powstaje hymn działkowców autorstwa Zofii Drwęckiej-Doeringowej „Nasza Zielona Rzeczpospolita”: „W radosnych blaskach wiosny rozkwitaNasza Zielona Rzeczpospolita,Dobro ludzkości w hymnie swym śpiewa.Sztandar jej dumnie powiewa,W swoich szeregach ma ludzi ze staliWierni jej wszyscy są wielcy i mali,Składa jej każdy daninę ze swej pracywszyscy poddani dla niej jednacy.Hołdem Działkowców swoich okrytaWiwat Zielona Rzeczpospolita!” 27.09.1937 Na posiedzeniu konstytucyjnym Zarządu Głównego ustalono okres likwidacyjny dla spraw Związku Towarzystw Ogrodów Działkowych w Poznaniu do dnia 31 marca 1938r. Komisja Likwidacyjna przystąpiła do likwidacji wszystkich
Okolice Ogrodu – Koło i Wola, historia
WIEŚ WOLA … a potem kilka słów o osiedlu Koło Najstarsze wzmianki na temat Woli pochodzą z 1367r. jako posiadłości księcia Trojdena powstałej na terenie lasów książęcych. Podlegała wtedy kościołowi w Zegrzu nad Narwią, płacąc mu dziesięciny. Wraz ze wzrostem znaczenia Warszawy, zamieszkiwało tu coraz więcej ludności i dołączano kolejne dobra, m.in. w 1425 roku folwark Pustola. Od 1526r wieś Wola wchodziła w skład starostwa warszawskiego, a w 1580r. jej wójtem dziedzicznym był szlachcic Jan Pierzejewski. Liczyła wówczas ok. 731 ha powierzchni. A od 1611r. kiedy powstała parafia św. Wawrzyńca – prawo patronatu nad kościołem otrzymał dekanat warszawski. Większość zabudowań znajdowała się wtedy między dzisiejszą ul. Elekcyjną i Sowińskiego. „Wielka Wola Warszawska” była największą wsią zlokalizowaną w okolicach Warszawy. W tamtym okresie Wólkami i Wolami nazywano wsie zakładane na terenie lasów lub nieużytków, których mieszkańcy byli zwalniani z rozmaitych danin i świadczeń.Największy rozwój nastąpił na początku XVII w. po przeniesieniu stolicy Polski z Krakowa do Warszawy. Dookoła Woli zaczęły powstawać wsie i prywatne miasta należące do magnaterii, szlachty i duchowieństwa. Z czasem właścicielami folwarków stawali się również mieszczanie, a drogi stanowiące granice między wsiami stały się ulicami i szlakami komunikacyjnymi. Na polach wolskich odbywały się pierwsze wolne elekcje królów na tron Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wolne elekcje były to wybory monarchy, w których mogła uczestniczyć cała szlachta – a nie jak do tej pory tylko członkowie sejmu.Pierwsza wolna elekcja odbyła się w 1573r. we wsi Kamion pod Warszawą (obecny Grochów). W kolejnych latach ustalono, że stałym miejscem elekcji będzie wieś Wola pod Warszawą. Wolne elekcje odbywały się tutaj jeszcze 10 razy, podczas których wybrano 9 królów Polski. Wolskie pole elekcyjne miało wymiary 140m x 68m, czyli około hektara. Podzielone było na część senatorską, gdzie mieściła się tzw. szopa senatorska; czyli budynek pokryty dachem chroniący przed słońcem i deszczem; oraz część poselską zwaną „kołem rycerskim” przeznaczoną dla posłów ziemskich. Reszta szlachty ustawiała się wg województw, rozbijając namioty w miejscach oznaczonych przez marszałków, dokoła prostokąta sejmowego. Teren otoczony był rowem i okopem, w którym umieszczone były bramy oznaczające główne prowincje Rzeczypospolitej: zachodnia dla Wielkopolski, południowa dla Małopolski i wschodnia dla Litwy i Białej-Rusi. Senatorowie wchodzili czwartym wejściem. Po zakończonej elekcji szopę i bramy rozbierano. W 1770r. wieś została oddzielona od stolicy tzw. wałem Lubomirskiego z rogatkami umieszczonymi u zbiegu dzisiejszych ulic Okopowej i Chłodnej. Podczas I Sejmu Rozbiorowego właścicielem większości terenów Woli stał się jego marszałek Adam Poniński (1732-1798). W latach 1790-1792 wzdłuż wałów powstały cmentarze – Powązkowski, Ewangelicko-Augsburski, Ewangelicko-Reformowany oraz Żydowski. Wieś odegrała ważną rolę podczas insurekcji kościuszkowskiej a podczas powstania listopadowego została prawie doszczętnie zniszczona (słynna reduta 56 dowodzona przez Juliana Ordona). Do jej odbudowy i częściowej zmiany charakteru z rolniczo-ogrodniczo-młynarskiego (browary, gorzelnie, wiatraki) na przemysłowy (cegielnie, garbarnie, zakłady włókiennicze i fabryki wyrobów metalowych) przyczyniła się budowa w 1845r. linii kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (wzdłuż dzisiejszej ul. Kasprzaka i Bema). To również spowodowało zmianę jej zabudowy – pojawiły się czynszowe kamienice w których mieszkali pracujący tu robotnicy. Najbardziej wysunięte na zachód tereny wzdłuż drogi na Blizne (Ulrychów wzdłuż ul. Górczewska) pozostały jednak nadal miejscem upraw warzyw. W dniu 8.04.1916r. decyzją władz pruskich Wola została włączona do Warszawy. W 1816r. Julian Ursyn Niemcewicz wydał zbiór pieśni historyczno-patriotycznych tworzących wyidealizowaną wizję przeszłości Polski. W pieśni „Michał Korybut” jest opisywana Wola: „Jest pod stolicą włość nazwiskiem Wola,Głośnie w dziejach naszych znana;Tam się otwarte pasmem ciągną pola,Tam szlachta polska zebrana.W ogromnej szopie starsze ojców plemię,Na dzielnych koniach powiaty i ziemie,Gdzieś rzucił okiem, tysiąców tysiąceSzyki rycerstwa stawały;Proporce, farby różnymi błyszczące,Z powiewem wiatru igrały;W zbrojach, jak gdyby lud walczyć gotowy,I rżenie koni, i gwar tłumnej mowy”. Na pamiątkę przeprowadzanych elekcji; w miejscu dawnego pola elekcyjnego (obecnie róg ul. Młynarskiej i Obozowej); gdzie ustawiano szopę senatorską i zbierało się koło rycerskie; postawiono Obelisk „Electio Viritim” (viritim – z łac. oznacza prawo wyboru króla przez wszystkich przedstawicieli szlachty). Został on wykonany przez artystę p. Stanisława Michalika Kolumna pochodzi z pałacu kronenberga, rozebranego w 1962r. Pomnik czekał 10 lat na postawienie, do 400-lecia stołeczności warszawy, które przypadało na rok 1997r. Przez wiele lat pomnik leżał wzdłuż zamku królewskiego. Na kolumnie umieszczono 3 postacie, symbolizujące pojednanie – co widać na poniższych zdjęciach. Kilka z obecnych nazw ulic na Woli do tej pory nawiązuje do wydarzeń i dróg prowadzących na pole elekcyjne: ul. Elekcyjna wzięła swoją nazwę od elekcji królów lub od obrazu Matki BożejPocieszenia, zwanej Elekcyjną. Według tradycji; od czasu wyboru na króla StefanaBatorego; obraz zabierano na pole elekcyjne do kaplicy w szopie senatorskiej, gdzieprymas wraz z senatorami modlili się o dobry wybór monarchy. Po elekcji obraz wracał dokościoła. ul. Senatorska nawiązywała do senatorów, którzy wybierali króla, ul. Elektoralna nawiązywała do elektorów wybierających króla, ul. Obozowa – do obozu elekcyjnego; ul. Wolność – do złotej wolności szlacheckiej, ul. Banderii (łac. banderium – proporzec) – do orszaku konnego poprzedzającego pochód nazwa osiedla mieszkaniowego Koło – do koła rycerskiego, w którym zasiadali posłowie ziemscy. WOLA PRZEMYSŁOWA Duże ożywienie gospodarcze Woli przypadło na koniec XIXw, głównie dzięki poprowadzonej w 1845r. linii kolei obwodowej. Linia zaczynała się od stacji towarowej kolei Warszawsko-Wiedeńskiej we wsi Czyste, przechodziła przez Wielką Wolę i oddzielała kolonię Koło od wsi Wola. Zaczęły powstawać największe fabryki, lub przekształcano już istniejące.Najbardziej znane z nich to: Fabryka Lilpop, Rau i Loewenstein – największe zakłady przemysłowe międzywojennej Warszawy, zajmujące czołową pozycję w produkcji maszyn. W 1855 roku do angielskiej spółki czterech braci Evan – dołączył polski przemysłowiec i konstruktor Stanisław Lilpop oraz przemysłowiec i bankier Wilhelm Rau. Nowa spółka Evans, Lilpop et Comp była teraz w posiadaniu nie tylko zakładów w Warszawie ale także dwóch kopalni rudy żelaza i dwóch hut w Drzewicy i Rozwadach niedaleko Radomia. Stanisław Lilipop zmodernizował zakład, przekształcając go z prostej manufaktury w nowoczesną, zmechanizowaną fabrykę. Rozpoczął także współpracę z bankami i wprowadził sprzedaż kredytową swoich maszyn rolniczych. W 1885 roku fabryka w Warszawie, jako jedna z pierwszych, została zelektryfikowana, a pod koniec wieku zatrudniała ponad 1300 pracowników.Zakłady „Lilpopa“ słynęły z produkcji parowozów, wagonów kolejowych i tramwajowych oraz maszyn parowych, a także samochodów. Największym sukcesem firmy było podpisanie w 1936 r. umowy licencyjnej z amerykańskim koncernem samochodowym „General Motors”. Dzięki temu rozpoczęto sprzedaż i produkcję samochodów: Opel, Opel Kadett,
Zabudowa Koła – lata 1976 – 1953
W związku z tym, że administrator strony na Facebook’u „Moje osiedle Koło” zamieścił artykuł zawierający nowe informacje o zabudowie osiedla Koło z lat 1876-1951, pokusiłam się o odnalezienie jeszcze kilku szczegółów w tym temacie i w tej chwili mogę Państwu przekazać kolejne historyczne ciekawostki na ten temat. Dlatego – zapraszam do lektury. Ogrody Ulricha i Forty W 1876 roku ogrodnik Jan Krystian Ulrich kupuje teren ogrodów wojskowych przy drodze Górczewskiej i otwiera zakład ogrodniczy oraz ogród w stylu angielskim. W 1883 roku rozpoczyna się budowa fortów wokół Warszawy, którą zakończono w 1890 roku. Między Fortem Wola, a Fortem Parysów (obecnie Fort Bema) zostają usypane wały ochronne wzdłuż ulicy Fortecznej. Były to umocnienia ceglano-ziemne, posiadające osobne wały dla artylerii i piechoty oraz otoczone rowami, z reguły o zarysie regularnych wielokątów. Forty łączyły odcinki wałów z lokalnymi punktami oporu. Jeden z nich był zlokalizowany na terenie naszego Ogrodu – nazywany „Budką”. Widać to wyraźnie na mapie Warszawy z lat 30-tych oraz na zdjęciu z naniesionym planem: Ulica Forteczna przebiegała przez obecną ulicę Jana Olbrachta i ulicę Ks. Janusza. W następnych latach (1926-1928) odcinek ul. Fortecznej od ul. Sowińskiego do ul. Górczewskiej zmienił nazwę na Jana Olbrachta, a część od ul. Sowińskiego do dzisiejszego lasku na Kole otrzymała nazwę Księcia Janusza. Tereny leżące po zachodniej stronie wałów należały do wojska aż do 1918 roku, aby przejść na własność Rządu II RP. Plany zabudowy Koła Kiedy na fotelu Prezydenta Warszawy zasiada Zygmunt Słomiński ma w planach budowę wielkiego parku z ogrodami i obiektami sportowymi na terenie Koła, który miał zajmować aż 40 hektarów ziemi. Obszar ten znajdował się w miejscu obecnych Ogrodów Działkowych „Koło I”, „Koło II” i ROD im. Filipiny Płaskowickiej. Nawet w 1929r. chciał odkupić ten teren od Rządu, który do końca jego prezydentury nie zgadza się na odsprzedanie ziemi. Jednak w 1932 roku dla pracowników Ministerstwa Poczt i Telegrafów powstaje 56 domów na pobliskim osiedlu Boernerowo, które chciało mieć komunikacyjne połączenie z miastem – ponieważ do 1951r znajdowało się formalnie poza Warszawą. W związku z tym 22 października 1933 roku otwarto dwie pętle tramwajowe: na Kole i Boernerowie. Mieszkańcom Boernerowa dało to możliwość dojazdu do miasta, ale tym samym zaprzepaściło plany budowy parku, ponieważ linie tramwajowe przecinały planowany pod inwestycję teren na pół. Poza tym zaczynają pojawiać się nowe plany na zabudowę Koła: m.in. wybudowano osiedle dla bezdomnych zwane później potocznie „Drewnianym Kołem”, a wzdłuż ulicy Ks. Janusza poprowadzono linię tramwajową. Następca Prezydenta Słomińskiego, Stefan Starzyński również ma problemy z zakupem ziemi należącej do Rządu. W styczniu 1935r. zorganizował konferencję, podczas której przedstawił plan rozbudowy i modernizacji stolicy. Poza uporządkowaniem Śródmieścia, zadbał przede wszystkim o wygląd miasta, a w lutym rozpoczął akcję „Warszawa w kwiatach i w zieleni”, która miała na celu ukwiecenie domów, placów i podwórek. W tym samym roku Towarzystwo Przyjaciół Koła urządziło przy pętli na Kole zieleniec planując jednocześnie dwa następne. A na rogu ulic Magistrackiej i Zawiszy zostaje wybudowany Domek Ludowy wraz z dwoma boiskami i powstaje kolejne boisko przy ulicy Deotymy. W tym samym roku w październiku magistrat rozpoczyna budowę hali sportowej z basenem krytym i stadionem miejskim na ulicy Zawiszy. Patrząc z tej perspektywy, Stefan Starzyński uważał, że terenów zielonych i ośrodków sportowych na Kole jest dość. Poza tym druga żona marszałka Piłsudskiego – Aleksandra Piłsudska, przekazuje część ziem rządowych magistratowi, który urządza na terenie Koła działki ogrodnicze. Trzeba jednak pamiętać, że za kadencji Stefana Starzyńskiego wyremontowano trasy wjazdowe do stolicy, połączono Stare Miasto z Żoliborzem, wybudowano wiadukt nad Dworcem Gdańskim, poprawiono nawierzchnię wielu ulic, rozbudowano sieć wodociągową i kanalizacyjną, a także zwiększono produkcję energii elektrycznej. Dzięki jego działaniom Warszawa znacznie zwiększyła długość torów tramwajowych. Za jego prezydentury powstał też projekt budowy warszawskiego metra. Wybudowano ponad czterdzieści nowych szkół oraz wiele parków. Był inicjatorem rozpoczętego w 1937 r. czteroletniego planu rozbudowy stolicy. A w 1938r. wydał broszurę „Rozwój stolicy”, w której raz jeszcze przedstawił wizję przyszłej Warszawy. Jednak zabrakło w niej planów budowy wielkiego parku na Kole. W 1936 roku następuje uroczyste otwarcie nowego parku na rogu ulic Elekcyjnej i Wolskiej (Park Sowińskiego) i w tym samym roku magistrat odkupuje od państwa teren lasku na Kole. W 1938 roku w planach jest utworzenie zieleńca na terenie zasypywanych glinianek. Po wojnie w 1951 roku tereny na zachód od ulicy Ks. Janusza zostają włączone w granice miasta. Rok później zaczyna się na dawnym terenie wojskowym; a później rządowym; między dawnymi wałami ochronnym, ogrodami Ulricha a wsią Marynin budowa ogródków działkowych dla pracowników LWP, KBW, UB i MO. Działki te zostały zarejestrowane w 1953 roku. Mowa tu oczywiście o naszym Ogrodzie „Koło II”.
Historia ogrodu cz. I
67 LAT RODZINNEGO OGRODU DZIAŁKOWEGO KOŁO II HISTORIA OGRODU MARZEC 1952 Inicjatorką przekazania pierwszych 6ha terenu na warszawskiej Woli była Pani Weronika Łukomska. Dzielnicowa Rada Narodowa Dzielnicy Wola postanowiła oddać swoją ziemię dla pracowników Urzędu Bezpieczeństwa oraz Związkowi Instytucji Wojskowych. Około 100 rodzin otrzymało działki po ok. 500m2 każda. Początkowo „Pracownicze Ogrody Działkowe” (POD) Koło II miały dwa Zarządy, chwilę później zostały one połączone i Przewodniczącym został Pan Alfred Ostrowski a zastępcą – Pan Stanisław Gaguła (foto poniżej). KWIECIEŃ 1953 Pracowniczy Ogród Działkowy Koło II został formalnie zarejestrowany i ten rok uważamy za początek istnienia naszego Ogrodu.17 KWIETNIA 1966W nowej świetlicy odbyło się zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze, na którym wybrano władze Ogrodu. W skład Zarządu weszło aż 17 osób. Przewodniczącym został Pan Stanisław Gaguła a zastępowali go – Pan Czesław Ostrowski oraz Pan Antoni Woźniak. Oprócz Członków Zarządu, powołano liczne „Komisje problemowe”, które miały wspomagać pracę Zarządu. Bardzo ciekawą rolę spełniała trzy-osobowa „Komisja Kobieca”, na czele której stała Pani Genowefa Górecka. To dzięki Paniom odbywały się wszelkie imprezy np. z okazji Dnia Kobiet, Dnia Dziecka, wczasy dla emerytów, dożynki, zabawy sylwestrowe czy zabawy dla osieroconych dzieci z zaprzyjaźnionego Domu Dziecka. Niejednokrotnie Pani Górecka wraz ze swoją zastępczynią Panią Ireną Woźniak przyjmowały delegacje z zagranicznych Ogrodów np. NRD czy Związku Radzieckiego. 2 LIPCA 1968 Jedna z najważniejszych dat związanych z naszym Ogrodem. Równie ważna dla wszystkich Ogrodów w Polsce jak początki ruchu ogrodniczego. Tego dnia, w ramach „eksperymentu” – z inicjatywy Stołecznego Zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, zostały zorganizowane na terenie POD Koło 2 pierwsze w Polsce „wczasy w mieście” dla osób starszych. Pierwszy dwu-tygodniowy turnus zorganizowano dla 30 seniorów. Seniorzy spędzali czas na świeżym powietrzu, wśród zieleni i w miłym towarzystwie. „Grali w karty, szachy warcaby. Dla chętnych była także siatkówka i piłka ręczna. Jedynym brakiem jaki dał się zauważyć to fakt, że świetlica działkowa nie dysponuje radiem, a pogoda nie zawsze sprzyja całodziennemu pobytowi na powietrzu. Apelujemy więc do naszych Czytelników o udostępnienie Zarządowi Wolskiemu PKPS nieużywanego już w domu radioodbiornika, który pozwoli umilić staruszkom czas na wczasowym turnusie (cyt. z artykułu z Kroniki naszego Ogrodu). 14 – 15 WRZEŚNIA 1972 Zgodnie z wieloletnią tradycją we wrześniu zawsze odbywało się Święto „Trybuny Ludu” organizowane wokół Pałacu Kultury i Nauki, Ogrodzie Saskim i Wybrzeżu Gdańskim. Podczas tych hucznych imprez nie mogło zabraknąć wystaw Ogrodów Działkowych. Oprócz podziwiania okazałych owoców i warzyw można było obejrzeć zdjęcia Ogrodów, przeczytać ciekawostki z nimi związane czy poprawić sobie humor czytając zabawne wierszyki wymyślane przez Działkowców. Na naszym stoisku zawsze główną atrakcją i ozdobą była słomiana kukła Agatka, przystrojona różnymi warzywami i owocami. 9 WRZEŚNIA 1978 Zgodnie z tradycją lat poprzednich również tegoroczny Dzień Działkowca połączony był z dożynkami i wystawą plonów Działkowców. Dożynki odbywały się pod Pałacem Kultury i Nauki. Po raz kolejny osiągnęliśmy sukces dzięki ciężkiej pracy naszych Działkowców. Nasz Ogród zajął w tym „pożytecznym współzawodnictwie” I miejsce osiągając 399 punktów. Oczywiście na zakończenie pracowitego sezonu odbyła się zasłużona, wspólna zabawa.
Wczasy dla Seniorów
Wczasy dla Seniorów 2018 Zgodnie z coroczną tradycją – którą kontynuujemy od 50 lat, w czerwcu i w sierpniu odbywały się w naszym Ogrodzie dwutygodniowe turnusy „Wczasów dla Seniorów”. Są one organizowane przez Caritas Archidiecezji Warszawskiej – Ośrodek Charytatywny „Tylko” mieszczący się przy ul. Żytniej, na zlecenie Dzielnicy Wola m.st. Warszawy. Projekt współfinansowany jest przez Miasto Stołeczne Warszawa – Dzielnicę Wola. Podczas tegorocznych turnusów na teren naszego Ogrodu Działkowego zostali zaproszeni pracownicy Referatu Profilaktyki Straży Miejskiej oraz pracownicy delegatury Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Dzielnicy. Przeprowadzili oni dla szkolenie dla seniorów – z zasad udzielania pomocy przedmedycznej. Prowadzący przedstawili zebranym sposoby postępowania z poszkodowanymi, zademonstrowali jak sprawdzić oddech, jak ułożyć osobę w pozycji bocznej bezpiecznej, jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową oraz omówili jak należy postępować podczas omdlenia, krwotoku, zadławienia i oparzenia. Zaprezentowali działanie defibrylatora, który znajduje się m.in. na stacjach Metra. Uczestnicy zadawali liczne pytania, chętnie ćwiczyli nabytą wiedzę w praktyce wykonując masaż serca i udzielając pierwszej pomocy z użyciem AED. Celem utrwalenia wiedzy przekazano seniorom ulotki z instrukcją udzielania pierwszej pomocy oraz czapki, potrzebne szczególnie w upalne dni. Ale wszystko, co dobre szybko się kończy…. Niestety. Uroczystość zakończenia wczasów dla seniorów uświetnił występ Trupy Teatralnej „Warszawiaki”, która od lat kultywuje miłość do warszawskiej gwary, folkloru i kultury starej przedwojennej Warszawy. Seniorzy wraz z artystami odśpiewali stare podwórkowe piosenki: „Jadziem Panie Zielonka”, „Chodź na Pragie” czy „Warszawa da się lubić”. Nie zabrakło też innych gości – obecny był poseł na sejm pan Michał Szczerba, poseł na sejm pan Rafał Trzaskowski, zastępca burmistrza Dzielnicy Wola m.st. Warszawy pan Adam Hać oraz zastępca dyrektora Caritas Archidiecezji Warszawskiej ks. Sławomir Opaliński. 2017 Miło mi przekazać, że dzięki organizacji „Wczasów dla Seniorów” można było przeczytać dużo miłych słów na temat naszego Ogrodu na stronie OZM (Okręgowego Zarządu Mazowieckiego PZD) oraz na stronach Urzędu Dzielnicy Wola http://mazowiecki.pzd.pl/kolejna-edycja-wczasow-dla-seniorow-w-rod-kolo-ii-w-warszawie/ A na stronie Urzędu Dzielnicy Wola M.st. Warszawy ukazał się artykuł wraz ze zdjęciami z uroczystego zakończenia Wczasów, na które przybył poseł na sejm p. Michał Szczerba wraz z zastępcą burmistrza Dzielnicy Wola m.st. Warszawy p. Mariuszem Budziszewskim. http://www.wola.waw.pl/page/153,aktualnosci.html?id=7627